การจัดการกลุ่มทำหลา-กระสวย บ้านซะซอม

ที่มาและความสำคัญของปัญหา

เดิมเครื่องมือทอผ้าเป็นหนึ่งในอุปกรณ์ที่ใช้เป็นเครื่องมือประกอบอาชีพของกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า หมู่บ้านซะซอม ต.นาโพธิ์กลาง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี แต่ต่อมาเมื่อกาลเวลาเปลี่ยนไป ประกอบกับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง ทำให้เครื่องมือทอผ้าเป็นที่ต้องการมากขึ้นจากเดิม กล่าวคือ จากที่เคยผลิตเพื่อเป็นเพียงเครื่องมือใช้สอยในระดับครัวเรือนได้ขยายไปสู่วงที่กว้างขึ้น คือ ขยายฐานการผลิตไปเป็นเพื่อการค้าอันนำมาสู่รายได้อีกทางหนึ่งของกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า โดยที่กลุ่มทำเครื่องมือทอผ้าจะถือว่าการทำเครื่องมือทอผ้านี้เป็นเพียงอาชีพเสริมทั้งนี้เนื่องจากทางกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้าจะใช้เวลาว่างหลังจาก 9เดือนจากการทำไร่ทำนาซึ่งเป็นอาชีพหลักได้เสร็จลงเรียบร้อยแล้ว
การทำเครื่องมือทอผ้าของกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า หมู่บ้านซะซอมนี้ถือได้ว่าเป็นการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ได้สืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนกระทั่งถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน โดยมีกระบวนการผลิตอันเป็นเทคนิคเฉพาะที่ได้คุณภาพการใช้งานดี มีความคงทนแข็งแรงใช้งานได้งานกว่าที่อื่น จนได้รับความไว้วางใจให้เป็นผู้ผลิตป้อนให้กับหมู่บ้านอื่นในบริเวณใกล้เคียง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หลา เนื่องจากมีคุณสมบัติเฉพาะตัวที่โดดเด่นกว่าที่อื่น คือ มีความลื่นไหลในการการหมุนได้ดี(จากการสัมภาษณ์กลุ่มทอผ้า หมู่บ้านทุ่งนาเมือง ต.นาโพธิ์กลาง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี)
อย่างไรก็ตามจากการศึกษาเบื้องต้นของคณะผู้วิจัยทราบว่ากลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า หมู่บ้านซะซอม ต.นาโพธิ์กลาง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานียังประสพปัญหาเท่าที่สังเกตได้คือ เมื่อวิเคราะห์ถึงจุดอ่อน จุดแข็ง โอกาส และอุปสรรคแล้วนั้นพบว่ากลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า หมู่บ้านซะซอม ต.นาโพธิ์กลาง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานียังไม่สามารถบริหารกระบวนการจัดการกลุ่มให้มีประสิทธิภาพได้ เช่น กลุ่มไม่มีเป้าหมายการทำงานที่ชัดเจน บทบาทการทำงานของสมาชิกซ้ำซ้อนกัน สมาชิกขาดการจูงใจในการทำงานและขาดงบประมาณสนับสนุน ในขณะที่ปัจจุบันหมู่บ้านซะซอมได้รับโอกาสจากบุคคลภายนอกเข้ามาศึกษาเยี่ยมชมเป็นจำนวนมาก เช่น คณะทูตจาก 16 ประเทศ จากปัญหาดังกล่าวที่เกิดขึ้นคณะผู้วิจัยจึงมีแนวคิดที่จะศึกษากระบวนการจัดการกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้าที่เหมาะสมและมีประสิทธิภาพเพื่อให้กลุ่มสามารถพัฒนาตนเองได้อย่างยั่งยืนอันจะนำไปสู่การเพิ่มรายได้ให้กับกลุ่มต่อไป
การศึกษาครั้งนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาการจัดการกลุ่มทำเครื่องมือทอผ้า หมู่บ้านซะซอม ต.นาโพธิ์กลาง อ.โขงเจียม จ.อุบลราชธานี เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนากลุ่มทำเครื่องมือทอผ้าให้มีความเข้มแข็ง สร้างงานและเพิ่มรายได้ให้กับตน และมีส่วนช่วยพัฒนาส่งเสริมให้เป็นหมู่บ้านวัฒนธรรมท้องถิ่นที่มีความเข้มแข็งยั่งยืนสืบต่อไปในอนาคต